Nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam: Cổ phiếu nào có cơ hội vào rổ FTSE Emerging Market?

(TBTCO) - Với việc FTSE Russell chính thức công bố nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam, các cổ phiếu đáp ứng tiêu chí về vốn hóa, thanh khoản và tỷ lệ sở hữu nước ngoài được kỳ vọng sẽ đón dòng vốn ngoại từ bước chuyển của thị trường.

Rạng sáng ngày 8/10/2025 (vào lúc 03 giờ 00 phút theo giờ Hà Nội), tổ chức xếp hạng thị trường FTSE Russell công bố thị trường chứng khoán Việt Nam đã đáp ứng toàn bộ các tiêu chí chính thức và được nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi thứ cấp.

Cụ thể, Hội đồng Quản trị Chỉ số FTSE Russell đã thông báo về quyết định nâng hạng Việt Nam từ thị trường Cận biên lên thị trường Mới nổi thứ cấp. Ngày hiệu lực dự kiến là Thứ Hai, ngày 21 tháng 9 năm 2026, cùng với đợt rà soát giữa kỳ diễn ra vào tháng 3 năm 2026.

Ở thời điểm hiện tại, các quỹ ETF chính phần lớn sử dụng bộ chỉ số FTSE Emerging Markets All cap (gổm cổ phiếu vốn hoá lớn, vừa và nhỏ) và FTSE Emerging (gổm cổ phiếu vốn hoá lớn và vừa).

Các chỉ số FTSE Emerging

Theo tiêu chuẩn của tổ chức này, cổ phiếu được xem xét đưa vào rổ danh mục cần có vốn hóa đầu tư tối thiểu 150 triệu USD, tỷ lệ free-float trên 5%, và room ngoại còn lại ít nhất 20% với cổ phiếu mới. Các mã đã có trong rổ chỉ cần duy trì room tối thiểu 10%. Thanh khoản cũng là điều kiện then chốt, khi giá trị giao dịch phải đạt ít nhất 0,05% tổng vốn hóa trong 10/12 tháng gần nhất, đồng thời không có tháng nào “trắng thanh khoản” quá 60 ngày.

Đối với các quỹ FTSE Emerging, cơ cấu danh mục hiện tập trung chủ yếu ở ngành công nghiệp (gần 69%) và tài chính (16,75%). Xét cơ cấu theo quốc gia, các quỹ này đang tập trung nhiều nhất vào cổ phiếu Trung Quốc (34%), Đài Loan (21%) và Ấn Độ (19%). Trong đó, thị trường chứng khoán Đài Loan được xếp vào nhóm thị trường mới nổi bậc cao, còn thị trường chứng khoán Trung Quốc và Ấn Độ đều năm trong nhóm thị trường mới nổi thứ cấp.

Cơ cấu nắm giữ theo ngành của các quỹ ETF tham chiếu chỉ số FTSE Emerging Market

Theo tính toán sơ bộ của Chứng khoán BIDV (BSC), gần 20 mã có thể được các quỹ ETF toàn cầu thêm vào danh mục, trong đó nhiều đại diện đầu ngành như VIC, VHM, VCB, VNM và HPG được dự báo thu hút dòng vốn mạnh ngay khi lộ trình tái cơ cấu bắt đầu.

Trong đó, cổ phiếu Vingroup (VIC) và Vinhomes (VHM) là hai đại diện tiêu biểu của nhóm bất động sản có vốn hóa lần lượt hơn 4,19 tỷ USD và 3,02 tỷ USD. Trong kịch bản cơ sở, hai cổ phiếu này có thể thu hút lần lượt 203,9 triệu USD và 146,5 triệu USD. Với tỷ lệ free-float tương ứng 30% và 25%, cả hai đều đáp ứng tiêu chuẩn thanh khoản và tỷ lệ sở hữu nước ngoài mà FTSE yêu cầu.

Cùng với VIC, cổ phiếu Vietcombank (VCB) là đại diện nằm trong nhóm Large Cap, với vốn hóa có thể đầu tư đạt 1,44 tỷ USD và tỷ lệ free-float 11%. BSC ước tính dòng vốn ETF có thể chảy vào VCB 70 triệu USD, theo kịch bản cơ sở. Vị thế đầu ngành giúp Vietcombank được xem là ứng viên lớn thu hút dòng vốn ngoại khi Việt Nam chính thức bước vào rổ thị trường mới nổi.

Trong nhóm tiêu dùng, VNM (Vinamilk) và MSN (Masan Group) cũng được đánh giá cao nhờ vốn hóa lớn, thanh khoản ổn định và tỷ lệ sở hữu nước ngoài mở. Hai cổ phiếu này được dự báo thu hút lần lượt 90 triệu USD và 113 triệu USD trong kịch bản cơ sở. Ngoài ra, HPG (Hòa Phát), đại diện ngành vật liệu xây dựng có thể hút hơn 86 triệu USD, nhờ vị thế đầu ngành thép và thanh khoản cao. Tỷ lệ free-float của HPG lên tới 55%.

Nhóm cổ phiếu Small Cap cũng có nhiều cái tên đáng chú ý như SSI, SHB, STB, VRE, BSR, VJC hay VND... Dòng vốn từ các quỹ ETF tham chiếu chỉ số FTSE Emerging Market dự kiến trong khoảng 20 - 60 triệu USD mỗi mã. Trong đó, SSI được ước tính có thể hút gần 58 triệu USD ở kịch bản cơ sở. Lợi thế của cổ phiếu này còn đến từ khoảng trống “room” ngoại lớn, tạo dư địa lớn cho các quỹ mới mở vị thế.

Danh sách cổ phiếu tiềm năng - Nguồn: Chứng khoán BIDV

Theo ước tính của BSC, tổng dòng vốn cơ cấu ETF có thể đạt 1,05 tỷ USD ở kịch bản cơ sở và 1,34 tỷ USD trong trường hợp thuận lợi nhất. BSC cũng lưu ý, quá trình mua của các quỹ ETF theo bộ chỉ số mới sẽ được thực hiện theo lộ trình chuyển đổi mà FTSE công bố.

Việc phân loại lại không chỉ ảnh hưởng đến quốc gia, dòng vốn khi tái phân bổ sẽ biến thành một áp lực mua đối với các thành phần còn lại trong chỉ số cũ và một mức độ áp lực bán đối với những thành phần khác trong chỉ số mới. Điển hình trường hợp một quốc gia được nâng hạng từ Frontier lên Emerging thì các cổ phiếu trong rổ chỉ số cũ Frontier nhiều khả năng sẽ được mua khi khoảng trống tỷ trọng của quốc gia được nâng hạng để lại, đồng thời tạo áp lực bán lên các cổ phiếu thuộc rổ Emerging mới. Áp lực mua/bán đối với các quỹ chịu tác động sẽ tập trung mạnh quanh ngày thực hiện tái cân bằng danh mục, tương tự mô hình đã diễn ra tại các thị trường mới nổi khác như Qatar hay Saudi Arabia trước đây./.

Nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Namtừ thị trường Cận biên lên thị trường Mới nổi thứ cấp

Tại Báo cáo phân loại thị trường do FTSE Russell phát hành rạng sáng 8/10, Hội đồng Quản trị Chỉ số FTSE Russell (IGB) ghi nhận những thành quả mà cơ quan quản lý thị trường Việt Nam đã đạt được trong quá trình phát triển thị trường, và xác nhận rằng Việt Nam hiện đã đáp ứng toàn bộ các tiêu chí để được xếp hạng là thị trường Mới nổi thứ cấp theo Khung phân loại thị trường cổ phiếu FTSE (FTSE Equity Country Classification Framework).

Hội đồng IGB đã xem xét kỹ lưỡng ý kiến phản hồi từ các Ủy ban Tư vấn của FTSE Russell liên quan đến hạn chế về vai trò của các công ty chứng khoán toàn cầu (global brokers) trong hoạt động giao dịch tại Việt Nam. Mặc dù việc sử dụng công ty chứng khoán toàn cầu làm đối tác duy nhất không phải là điều kiện bắt buộc để được nâng hạng lên thị trường Mới nổi thứ cấp, IGB nhận thấy rằng nhà đầu tư chỉ số cần có khả năng “mô phỏng chỉ số” theo nguyên tắc thứ hai trong Tuyên bố Nguyên tắc (Statement of Principles).

Hội đồng IGB xác nhận và trân trọng thông báo về quyết định nâng hạng Việt Nam từ thị trường Cận biên lên thị trường Mới nổi thứ cấp, với ngày hiệu lực dự kiến là Thứ Hai, ngày 21 tháng 9 năm 2026, cùng với đợt rà soát giữa kỳ diễn ra vào tháng 3 năm 2026.

Theo Thời báo tài chính Việt Nam