Xu hướng thị trường chứng khoán gần đây đang được đẩy tăng phần lớn nhờ kỳ vọng nâng hạng thị trường trong tháng 9
Thời điểm đang đến rất gần khi FTSE sẽ công bố quyết định vào ngày 8/10 sắp tới
Đây là thông tin mang tính bước ngoặt cho xu hướng thị trường trong những tuần tới
Vậy thị trường có khả năng được nâng hạng hay không? Và điều này sẽ ảnh hưởng thế nào đến thị trường trong những tuần tới? chúng ta cùng đi tìm hiểu chi tiết
Về khả năng được nâng hạng, chúng ta thấy rằng tại báo cáo tháng 4/2025, VN còn thiếu 2 tiêu chí đó là
- Tiêu chí còn thiếu 1: Thanh toán và chi phí liên quan đến giao dịch thất bại
- Tiêu chí còn thiếu 2: Thanh toán và giao hàng đồng thời( DVP)
Tiêu chí còn thiếu 1 đã được khắc phục và cải thiện nhờ sản phẩm NPF( non - pre funding), đã đc triển khai từ tháng 11/2024. Sản phẩm này cho phép NĐT nước ngoài giao dịch mà không cần ký quỹ đủ tiền và hiện tại có đến hơn 50% hoạt động giao dịch của khối ngoại thông qua sản phẩm này, cho thấy sự ưa chuộng của khối ngoại đối với sản phẩm.
Vậy tiêu chí thứ 2 là gì? Đã hoàn thiện được chưa và quá trình diễn ra thế nào? chúng ta cùng tìm hiểu chi tiết
DVP là delivery versus payment - Thanh toán so với giao hàng. Thuật ngữ này được hình thành từ cuộc khủng hoảng tài chính 1987 trên toàn thế giới. Tạo nhiều giao dịch thất bại trong quá trình giao hàng và nhận tiền . Và DVP sau đó sinh ra để giải quyết rủi ro này. Nó xác nhận quyền, đảm bảo quyền ngay lập tức cho cả bên mua và bên bán.
Hiện tại, chúng ta đang đã thực hiện việc đảm bảo quyền sau khi tiền và hàng về sau T+2-2.5 và thật ra nhà đầu tư đặt khớp lệnh xong là chắc chắn có quyền nhận tiền hoặc nhận hàng.
Trong 2 ngày đó, quy trình sau khớp lệnh diễn ra như sau:
Rất nhiều hoạt động diễn ra trong 2-2.5 ngày này có thể tạo nên rủi ro cho cả 2 bên mua và bán. Và khi CCP( đối tác bù trừ trung tâm) hoạt động sẽ triệt tiêu gần như toàn bộ rủi ro này.
Các sở ban ngành đang lên kế hoạch triển khai chi tiết CCP( đối tác bù trừ trung tâm) để đáp ứng tiêu chí DVP này. Dự kiến đến quý 1/2027 có thể đi vào vận hành.
Có nghĩa là đến hiện tại, Việt Nam đảm bảo quyền cho cả bên mua và bán sau 2-2.5 ngày và có thể nói là chưa xuất hiện rủi ro liên quan nhưng vẫn chưa đáp ứng được việc đảm bảo quyền ngay lập tức sau khi khớp lệnh. Nên nếu được FTSE tạm chấp nhận( hiểu dân dã là châm trước) trong quá trình chờ golive CCP( dự kiến quý 1/2027) thì vẫn có thể được nâng hạng thị trường tháng 9 này.
Nhưng ở góc nhìn khác, các tổ chức đánh giá thường dùng dữ liệu, thông tin chính xác để ra quyết định nên có thể nếu cần đáp ứng đúng chuẩn tiêu chí DVP thì phải đợi thông tin có quỹ đảm bảo thanh toán hoặc thời điểm golive CCP tại quý 1/2027. Với góc nhìn này, từ giờ đến lúc công bố quyết định( ngày 8/10) mà không có thông tin gì mới liên quan đến việc giải quyết tiêu chí DVP thì Việt Nam sẽ không được nâng hạng đợt tháng 9 này.
TÓM LẠI, nếu đúng chuẩn thì Việt Nam chưa đáp ứng tiêu chí DVP và không được nâng hạng trong kỳ đánh giá tháng 9 này.
Điều này sẽ ảnh hưởng lớn xu hướng thị trường trong ngắn hạn cũng như nhiều nhóm ngành, đặc biệt là Chứng khoán, Ngân hàng, các trụ lớn...