Chuyên gia cảnh báo Mỹ sắp bước vào sóng lạm phát mới, kịch bản giống thập niên 1970
Ông Torsten Slok, nhà kinh tế trưởng của công ty quản lý tài sản Apollo Global Management, lo ngại áp lực giá tại Mỹ sẽ bùng lên trong vài tháng tới và giai đoạn lạm phát này sẽ còn trầm trọng hơn cả năm 2021.
Biểu đồ đáng chú ý
Ông Torsten Slok, nhà kinh tế trưởng của công ty quản lý tài sản Apollo Global Management, từ lâu đã nổi tiếng với các biểu đồ và phân tích sắc bén.
Bloomberg từng dành riêng một bài viết về vị chuyên gia này và ông cũng là một trong những nhân vật tiếng tăm sớm cảnh báo về nguy cơ bong bóng cổ phiếu AI vào mùa hè năm 2025.
Hiện tại, ông Slok đang hướng sự chú ý của Phố Wall đến những điểm tương đồng khó tin giữa “ngọn núi lạm phát” vào thập niên 1970, 1980 với làn sóng lạm phát vào năm 2021 và triển vọng tương lai của nền kinh tế Mỹ.
Vào ngày 31/8, ông Slok cho biết áp lực đối với lạm phát và kỳ vọng lạm phát hiện nay bắt nguồn từ chính sách thuế quan, sự suy yếu của đồng USD và tình trạng chia rẽ trong Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) về cách cân bằng giữa nhiệm vụ ổn định giá cả và bảo vệ thị trường việc làm.
Ông cảnh báo: “Các rủi ro đang gia tăng, chúng ta có thể sẽ chứng kiến một ‘ngọn núi lạm phát’ khác trong vài tháng tới”.
Dấu hiệu cảnh báo
Trong biểu đồ gần đây, ông Slok so sánh diễn biến của lạm phát lõi tính theo chỉ số giá tiêu dùng (CPI) hiện nay với các giai đoạn lạm phát từ năm 1974 đến 1982. Từ đó, ông thể hiện sự tương đồng đáng kinh ngạc giữa làn sóng lạm phát năm 1973 - 1974 với 2021 - 2022.
Biểu đồ cho thấy “ngọn núi lạm phát” đầu tiên bắt đầu từ năm 1973 đã được nối tiếp bởi một “ngọn núi” khác từ năm 1978. Nếu lịch sử lặp lại, Mỹ có thể sẽ bước vào một đỉnh lạm phát mới bắt đầu từ mùa thu năm 2025.
Tờ Fortune giải thích rõ hơn rằng trong biểu đồ trên, “ngọn núi thứ nhất” phản ánh cú sốc giá ban đầu, còn “ngọn núi thứ hai” minh họa làn sóng lạm phát còn dữ dội hơn trong vài năm tiếp theo, được thúc đẩy bởi các cú sốc bên ngoài và quyết định chính sách sai lầm.
Nỗi lo lạm phát lên cao
Đây không phải lần đầu tiên ông Slok bày tỏ nỗi lo về lạm phát.
Hồi cuối tháng 8, ông cảnh báo nếu Chủ tịch Fed Jerome Powell thuận theo sức ép của Nhà Trắng và hạ lãi suất giữa lúc lạm phát vẫn còn dai dẳng, có thể Fed sẽ lặp lại sai lầm chính sách “dừng lại rồi tiếp tục” kiểu thập niên 1970 - nguyên nhân dẫn đến “ngọn núi lạm phát thứ hai”.
Trong kịch bản giống với thập niên 1970, nếu Fed nới lỏng chính sách tiền tệ quá sớm, lạm phát có thể bùng lên, dẫn đến việc người kế nhiệm ông Powell sau này phải mạnh tay kéo lãi suất lên mức cao ngất ngưởng, đẩy nền kinh tế vào suy thoái.
Báo cáo lạm phát mới nhất cho thấy trong tháng 7, chỉ số giá chi tiêu tiêu dùng cá nhân (PCEPI, thước đo lạm phát ưa thích của Fed) tăng 2,6% so với cùng kỳ năm trước, tương tự mức tăng của tháng 6 và phù hợp với dự báo của các nhà kinh tế.
Khi không tính giá thực phẩm và năng lượng dễ biến động, PCEPI lõi tăng 2,9%, đánh dấu mức cao nhất kể từ tháng 2 và dĩ nhiên vẫn còn xa mức mục tiêu 2% của Fed.
Cũng trong tháng 7, CPI đi lên 2,7% so với cùng kỳ năm trước, thấp hơn dự đoán của giới chuyên gia. Song, chỉ số giá sản xuất (PPI) lại tăng mạnh hơn dự kiến, đi lên 3,3%.
Suy thoái có thể đổ bộ vào Mỹ
Ngoài ông Slok, nhiều nhà kinh tế cũng đang cố gắng dự đoán về nửa cuối thập niên 2020. Không ít người lo ngại rằng một cuộc suy thoái sẽ đổ bộ vào nước Mỹ.
UBS nhận định dữ liệu kinh tế cứng cho thấy vào tháng 7, nguy cơ suy thoái đã lên tới 93%. Nhưng theo các phân tích dựa trên nhiều yếu tố khác, xác suất suy thoái trung bình thấp hơn nhiều con số này.
Dù vậy, UBS vẫn dự đoán nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ tăng trưởng yếu hơn trong thời gian tới, giống quan điểm của Bank of America Research.
JPMorgan Chase quan ngại về số liệu việc làm đáng thất vọng của tháng 7, đánh giá sự sụt giảm mạnh trong nhu cầu lao động là “tín hiệu cảnh báo suy thoái”.
Trong khi đó, nhà kinh tế trưởng Mark Zandi của Moody’s Analytics cảnh báo vào đầu tháng 8 rằng Mỹ đang mấp mé bên bờ vực suy thoái, lấy dẫn chứng từ những dữ liệu kinh tế cứng giống UBS.
Gần đây hơn, ông Zandi nhận định xác suất siêu cường số một thế giới suy thoái là 50%. Ông nói thêm các bang đóng góp gần 1/3 GDP Mỹ đã hoặc đang đối mặt với nguy cơ suy thoái.
Nếu suy thoái xuất hiện đúng thời điểm Mỹ bước vào đỉnh lạm phát mới theo biểu đồ của ông Slok, điều đó sẽ gây ra hiện tượng “lạm phát đình trệ”.
Đây là cơn ác mộng đáng sợ nhất đối với Fed, bởi khi đó các quan chức sẽ bị đẩy vào tình thế tiến thoái lưỡng nan, muốn tăng hay giảm lãi suất cũng không tránh khỏi gây ra nỗi đau cho các hộ gia đình và doanh nghiệp.
Theo Doanh Nghiệp & Kinh Doanh